Standplaats kwijt door vonnis
Wat te doen bij een vonnis dat uitvoerbaar bij voorraad is verklaard
1. Wat betekent "uitvoerbaar bij voorraad"?
Een vonnis dat uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, mag direct worden uitgevoerd — ook al is er hoger beroep ingesteld. Dit betekent dat de gemeente of woningcorporatie bijvoorbeeld een standplaats mag toewijzen aan een ander, terwijl jij nog vecht voor je recht.
Maar: dat mag niet zomaar. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (HR 22 april 1983, Ritzen/Hoekstra) geldt:
Executie van een vonnis is niet toegestaan indien:
het vonnis evident onjuist is, én
de executie onherstelbare schade veroorzaakt.
2. Waarom is dit belangrijk voor woonwagenbewoners?
Voor woonwagenbewoners is de standplaats geen gewone huurwoning. Het is een cultureel fundament, een familieplek, een levenswijze. Als jouw standplaats tijdens hoger beroep aan een ander wordt gegeven, dan is dat:
onomkeerbaar: je kunt niet terug, zelfs als je gelijk krijgt.
onherstelbaar: je verliest je plek, je netwerk, je cultuur.
een schending van artikel 8 EVRM: het recht op respect voor je "home".
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigde dit in Winterstein v. Frankrijk (appl. no. 27013/07):
"The right at stake is crucial to the individual's effective enjoyment of fundamental or 'intimate' rights."
3. Artikel 8 EVRM: Rechters moeten terughoudend zijn bij inmenging in woonwagenbewoning
In zaken over woonwagenbewoning mogen rechters zich niet zomaar beroepen op artikel 8 lid 2 EVRM om inmenging te rechtvaardigen. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is terughoudendheid geboden, juist omdat het recht op respect voor de woning — in dit geval de woonwagen — cruciaal is voor de fundamentele en intieme rechten van de betrokkenen.
Een inmenging is alleen toegestaan als voldaan is aan alle cumulatieve voorwaarden van artikel 8 lid 2 EVRM, én als er een redelijk evenwicht (fair balance) is gevonden tussen het algemeen belang en de belangen van de woonwagenbewoner. Daarbij geldt:
De woonwagen is juridisch erkend als "home" (EHRM Winterstein v. Frankrijk, appl. no. 27013/07).
De culturele identiteit en traditie van woonwagenbewoners zijn integraal verbonden met hun woonvorm.
Roma, Sinti en woonwagenbewoners vormen een kwetsbare groep waarvoor extra zorgvuldigheid vereist is.
Rechters moeten de belangen van bewoners in detail onderzoeken en adequaat motiveren waarom een maatregel proportioneel zou zijn.
De overheid moet procedurele waarborgen treffen, zoals het bieden van alternatieve huisvesting en zorgvuldige besluitvorming.
Zelfs bij illegale bewoning mag uitzetting niet automatisch plaatsvinden. De rechter moet altijd toetsen of de maatregel noodzakelijk en proportioneel is — en of de schade onomkeerbaar is.
4. Wat kun je doen?
Als je te maken krijgt met een vonnis dat uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, en je loopt het risico je standplaats te verliezen, onderneem dan onmiddellijk actie:
a. Laat juridisch bezwaar horen
Vraag je advocaat om een executiegeschil te starten.
Wanneer je geen advocaat heeft dan kan je een kort-geding starten zonder advocaat
Verwijs naar HR Ritzen/Hoekstra en artikel 8 EVRM.
Leg uit dat de schade onomkeerbaar is en je cultuur in het geding komt.
b. Vraag om schorsing van de tenuitvoerlegging
Dit kan via een kort geding.
Argumenteer dat het hoger beroep zinloos wordt als de standplaats verdwijnt.
c. Documenteer je situatie
Maak duidelijk dat de standplaats jouw "home" is.
Verzamel bewijs van je familiebanden, culturele geworteldheid, en het belang van de plek.
d. Informeer De Rolleman
Meld het bij De Rolleman. Die kunnen juridisch en strategisch ondersteunen.
Samen staan we sterker tegen onrechtmatige executie.
5. Waarom dit niet alleen juridisch is
Dit gaat niet alleen over regels. Het gaat over respect voor onze cultuur, onze families, onze vrijheid om te leven zoals wij dat doen. Een standplaats is geen leeg perceel — het is een levensplek. Als die verdwijnt, verdwijnt een stuk van wie we zijn.