Rapport Woonwagenbewoners in onzekerheid door gebrek aan beleid

Rapport Woonwagenbewoners in onzekerheid door gebrek aan beleid

In oktober 2023 oordeelde de Nationale Ombudsman dat de gemeente Geldrop-Mierlo nalatig is geweest door jarenlang geen actueel woonwagen- en standplaatsenbeleid te ontwikkelen. Woonwagenbewoner Van Rijn had hierover een klacht ingediend, omdat hij en zijn gemeenschap al sinds de jaren '90 in onzekerheid verkeren. In de woonvisies van de gemeente werd het onderwerp steeds vooruitgeschoven, zonder concrete stappen of betrokkenheid van bewoners. Daardoor wist Van Rijn niet of hij zijn standplaats kon behouden of kopen, en bleef onduidelijk wat de toekomst van de woonwagenlocaties zou zijn.

De Ombudsman benadrukt dat het wonen in een woonwagen onderdeel is van de culturele identiteit van woonwagenbewoners, een identiteit die beschermd wordt door internationale verdragen en uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het College voor de Rechten van de Mens. Gemeenten zijn daarom verplicht beleid te voeren dat deze identiteit respecteert en voldoende standplaatsen waarborgt. Het uitblijven van beleid en communicatie schaadt niet alleen de belangen van bewoners, maar ook het vertrouwen in de overheid.

De gemeente verweerde zich door te stellen dat er geen wettelijke verplichting bestaat om woonwagenbeleid vast te stellen en dat capaciteitsgebrek en uitstel van de Omgevingswet de vertraging verklaren. De Ombudsman wees dit af: voortvarendheid is een behoorlijkheidsvereiste, en excuses zoals gebrek aan capaciteit of uitstel van wetgeving zijn geen rechtvaardiging om mensenrechten op te schorten. De gemeente had bewoners al lang kunnen betrekken en informeren.

Het oordeel is dat de klacht gegrond is. De gemeente heeft niet snel en slagvaardig gehandeld en laat woonwagenbewoners te lang in onzekerheid. Daarmee wordt hun recht op culturele identiteit en hun vertrouwen in de overheid ondermijnd.